Autizmin əlamətləri nələrdir?
Erkən uşaqlıqda meydana gələn bir neyrodealmental xəstəlik olan autizm, beynin inkişafı və fəaliyyətindəki fərqliliklə bağlıdır. Autizmin müalicəsində müvafiq terapiya və təlimlərlə ictimailəşmə, ünsiyyət bacarıqlarında əhəmiyyətli irəliləyiş əldə olunduğunu qeyd etdilər.
Autizm nədir?
Autizm nədir? Autizmə necə diaqnoz qoyulur?
Autizmin beynin inkişafı və fəaliyyətindəki fərqdən qaynaqlandığını və uşaqlıqdan meydana gəlir. Autizmin müalicəsində müvafiq təlim və terapiya ilə ictimailəşmə və ünsiyyət bacarıqlarında mühüm addımlar atıla bilər.
Autizm hər uşaqda bir-birindən fərqli əlamətlər göstərə bilir.
Autizmin genetik və ətraf mühit səbəbləri qarşılıqlı təsir nəticəsində ortaya çıxan autizmin fərqli cəhətləri də var.
Autizm simptomları bəzən körpənin böyüdüyü ilk aylardan etibarən diqqət çəkməyə başlayır. 3 aylıq ikən göz təmasının olmaması, anaya gülümsəməməsi, 6 aylıq ikən heç bir səs çıxartmamağı kimi simptomları ilə ortaya çıxır. Ancaq eyni zamanda bütün uşaqlar eyni simptomları göstərmirlər. Bəzən müəyyən bir yaşa qədər normal bir uşaq kimi inkişaf edir. Adətən 2 yaş ətrafında deməyə başladığı kəlimələri artıq deməməsi, adına reaksiya verməməsi, göz kontaktında azalma ilə ortaya çıxır.
Autizm əlamətləri yaşla bərabər dəyişikliklər göstərə bilir.
Təlim və müalicə ilə əlamətlərində azalmalar olan uşaqlarda sosial ünsiyyət bacarıqlarında geriliklər, məktəb dövründə aşağı akademik müvəffəqiyyət kimi problemlər daha çox diqqəti cəlb edir. Yetkinlik və sonrakı dövrlərdə narahatlıq, qəzəb nəzarət problemləri, davranış problemləri ilə də ortaya çıxa bilir.
Bəzi uşaqlarda autizm əlamətləri yaşla və təhsilin təsiri ilə əhəmiyyətli dərəcədə azaldıla bilər. Təhsil və terapiya alarkən hər uşaq öz xüsusiyyətləri ilə dəyərləndirilməli, hansı sahələrdə problem yaşadığı dəqiqləşdirilməli, ehtiyac olduğu sahədə kömək olmalıdır. Autizm tək bir müalicənin hər uşaqda nəticə verəcəyi klinik sindrom deyil.
Autizm doğuşdan sonra qısa müddət ərzində fərq edilə bilər
Autizmin körpənin doğulmasından bir neçə ay sonra da fərq edilə biləcəyi də deyilir. “Ən əhəmiyyətli simptomlar; gözlə əlaqə yaratmır və səslənəndə çönüb baxmır. Körpənin anasının münasibətinə cavab verməməsi, göz təması qurmaması, 6-7 ay sonrasında səs çıxarmaması, öz dünyasına qapılması, öz adına reaksiya verməməsi halda bir psixoloqa müraciət etmək lazımdır.
Autizmin erkən diaqnozu və müalicəsi əhəmiyyətli irəliləyişlərə səbəb ola bilər. Bu səbəblə, simptomlar hiss olunan kimi bir həkimə müraciət etmək vacibdir
