Dehidrasiya nədir, bunun qarşısını necə almaq olar? – Topic.az
Dehidrasiya nədir, bunun qarşısını necə almaq olar?

Dehidrasiya nədir, bunun qarşısını necə almaq olar?

Temperatur və rütubət faizinin artdığı yay aylarında digər fəsillərə nisbətən maye ehtiyacı daha yüksəkdir. Bədən istiliyini hava istiliyinə nisbətən balansda saxlamaq üçün nəfəs alıb-vermə, tərləmə və idrar ilə istiliyini ifraz edər. İnsan bədəninin təxminən 65% -i sudan ibarətdir. Yetkin bir şəxs gündəlik orta hesabla 2,5 litr maye itirir. Maye itkisinə əlavə olaraq, bədənin elektrolit balansını tənzimləyən natrium, kalsium və kalium kimi minerallar xaric olur. Normal şəraitdə bədən, maye elektrolit balansını qorumaq üçün itirdiyi maye və elektrolitləri qida və su istehlakı ilə qarşılayar. Bədəndəki mayenin ümumi miqdarının azalması susuzluq hissi ilə özünü göstərir. Maye miqdarında azalmalar artdığda ciddi sağlamlıq problemləri yarana bilər.

Topic.az redaksiyası
Dərc olunma tarixi: 02.03.2020 Baxış sayı:  2837 Müəllif: 
Dehidrasiya nədir

Dehidrasiya nədir

Dehidrasiya nədir?

Bədənin öz funksiyalarını yerinə yetirməsi üçün lazım olan mayenin qarşılanmaması vəziyyətində dehidrasiya meydana gəlir. Dehidrasiya itirilən mayenin miqdarına görə yüngül, orta, şiddətli dərəcələr olmaq üzrə təyin olunur. Şiddətli dehidrasiya, insan həyatı üçün ciddi təhlükə yaradan vacib bir sağlamlıq problemidir. Dehidrasiya dərəcəsi həm bədən simptomlarına, həm də sidik testinə, böyrək funksiyası testinə və qan testlərinə baxaraq qiymətləndirilir. Uşaqlar, körpələr, yaşlılar və xroniki xəstəliyi olanlar maye itkisinə daha çox həssasdırlar. Xüsusilə yaşlılar və körpələr susuz olduqlarını söyləyə bilmədikləri üçün daha ciddi sağlamlıq problemləri ilə üzləşə bilərlər.

Dehidrasiya simptomları

Gündəlik maye ehtiyacının az maye içən insanların sidik axını yavaşlayır və sidik yolları infeksiyaları və böyrək daşlarının inkişaf riskini artırır. Maye itkisinin artması davam etdikdə aşağı təzyiq və başgicəllənmə kimi problemlər yaranır. Şiddətli maye itkisində, nəbzin artması, böyrək çatışmazlığı, əzələ krampları və huşun itməsi müşahidə olunur. Bütün bu simptomlar qaraciyər, beyin və ürək, eləcə də böyrək kimi orqanlarda pozğunluqlara yol aça bilər.

Yüngül dehidrasiya simptomları:

  • Susuzluq hissi
  • Əzələ krampları
  • Baş ağrısı
  • Dəridə quruma
  • Sidikdə tünd sarı rəng və azalma
  • Quru və yapışqan ağız

Şiddətli dehidrasiya simptomları:

  • Sidikdə çətinlik və ya çox tünd sarı
  • Dəridə quruyur və qırışır
  • Yaddaşın dumanlı olması, huşsuzluq və əsəbilik
  • Nəbz və nəfəsdə sürətlənmə
  • Başgicəllənmə
  • Gözlərdə daralma
  • Ətrafa laqeydlik
  • Təzyiqin aşağı düşməsi

Dehidrasiyanın səbəbləri:

Gün ərzində su içməyi unutmaq və ya içməli su tapmaq kimi adi səbəblərdən itirilən bədən suyu ilə yanaşı digər səbəblərdə vardır.

  • Körpələrdə və uşaqlarda tez-tez rast gəlinən şiddətli ishal və qusma
  • İnfeksiya və ya günəş vurması səbəbindən yüksək hərarət
  • Həddindən artıq məşq və ya yüksək temperatur səbəbindən həddindən artıq tərləmə
  • Diabet kimi xroniki xəstəliklər səbəbiylə həddindən artıq idrar
  • Böyrəklərin su tutma qabiliyyətini itirməsinə səbəb olan xəstəliklər
  • Qan təzyiqi və antihistamik dərmanlar
  • Alkoqol istifadəsi
  • Marafon yarışları kimi idamn oyunları

Dehidrasiyanın müalicəsi

Dehidrasiya müalicəsinin əsas məqsədi itirilmiş maye və elektrolitləri əvəz etməkdir. Dərəcəsinə və səbəbinə görə xəstəlik müalicə olunur. Ümumiyyətlə yüngül və orta dərəcədəki dehidrasiyada su istehlakının artırılması ən uyğun həll yoludur. Artıq məşq səbəbindən itirilən maye itkisində elektrolit ehtiva edən mayelər içilə bilər. Şiddətli susuzlaşdırma vəziyyətində xəstə ən yaxın sağlamlıq müəssisəsinə aparılmalı və müalicə həkim tərəfindən edilməlidir. Xəstənin itirdiyi maye və elektrolitlər venadaxili olaraq verilir və xüsusilə həyati hallarda xəstəni xəstəxanaya gətirmək çox vacibdir.

Topic.az redaksiyası
Bu yazılar Topic.az saytının redaksiyası tərəfindən hazırlanmışdır. Yazılarda hər-hansı bir səhv, yalnış məlumat və ya digər problemlərə rast gəlsəniz [email protected] elektron ünvanımıza yazmağınızı xahiş edirik.

Yaxın mövzular

Həyat tərzi   ⁄   26.10.2020   ⁄   4060  baxış

Darçının insan orqanizmasına faydaları

Darçın çox dadlı ədviyyatdır. Darçın, elmi olaraq Cinnamomum olaraq bilinən ağacların daxili qabığından hazırlanmış bir ədviyyatdır. İki əsas darçın növü var: Seylon darçını: “Həqiqi” darçın kimi də tanınır, digəri Cassia darçındır. Bu gün daha çox yayılmış və insanların “darçın”  olaraq adlandırdığları növdür.

Darçın tozu
Həyat tərzi   ⁄   15.10.2020   ⁄   5381  baxış

Darçının faydaları nədir?

Çin təbabətində ənənəvi bir dərman olaraq istifadə edilən darçının həzm və mədə problemlərinə faydası olduğu bilinir. Bir çox xəstəlik üçün faydalı olan bu qida mütləq istehlak edilməlidir. Bəs Darçının faydaları nədir? 

idman-sağlamlıq
Həyat tərzi   ⁄   11.09.2020   ⁄   5154  baxış

Bədənin əzələ kütləsini artırmağın 5 təbii yolu

Əzələ kütlənizi təbii şəkildə artırmaq istəyirsinizsə, məşqlər arasında istirahət etməlisiniz. Bu istirahət dövrü idman qədər vacibdir. Əzələnin inkişafına bu müddət ərzində vaxt verəcəksən.

Dis mecunu - flor
Həyat tərzi   ⁄   04.09.2020   ⁄   2777  baxış

Diş məcunundakı flor zərərlidir yoxsa faydalıdır?

Flor diş çürüklərinin qarşısını almaqda böyük əhəmiyyətə sahibdir. Diş pastasının işini müzakirə etmədən əvvəl diş çürüməsinin necə baş verdiyini izah edək.

Sarimsaq
Həyat tərzi   ⁄   20.05.2020   ⁄   3874  baxış

Bu qidalar qaraciyəri təmizləyir

Orqanizmamızın ən vacib orqanlarından biri olan qaraciyərin təzələnməsində sağlım qidalanma böyük rol oynayır. Toksinləri xaric edərək yeniləyən bəzi qidalar qaraciyərin sağlamlığını qoruyur.

Həyat tərzi   ⁄   15.05.2020   ⁄   2463  baxış

Ağrı kəsicidən 10 qat daha təsirli!

Albalı C vitamini tərkibi ilə virus və bakteriyalara qarşı mübarizə apararaq immunitet sistemini dəstəkləyir. Güclü bir ağrı kəsicidir. 20 ədəd albalının tərkibində 12-25 mq arasında olan “antosiyanin” maddəsi var ki, bu da ağrı kəsicidən 10 qat çoxdur.

Turizm   ⁄   04.09.2020   ⁄   2509  baxış

Zürafə Boyunlu Qadınlar

“Zürafə boyunlu” olaraq bilinən dünyanın ən uzun boyunlu qadınları Kayanlar adlı bir xalqın üzvləridir.  Kayan xalqı Cənub-Şərqi Asiyada- Burma və Tayland kimi də bilinən Myanmada yaşayır. Kayan qəbiləsinin üzvləri Qırmızı Karen (Kayah) xalqının bir alt qoludur. Qırmızı Karen xalqının alt qrupu olaraq bilinən Padaunglar, zürafə boyunlu qadınlardan ibarətdir. Padaung sözü Şan dilində “uzun boyun” mənasını verdiyi üçün bu qrup insanlara bu ad verilmişdir.

Turizm   ⁄   20.12.2019   ⁄   1684  baxış

Niyə dünyanın ən xoşbəxt insanları Skandinaviya ölkələrində yaşayır?

Anket və araşdırmalara görə Skandinaviya ölkələrində yaşayan insanların xoşbəxtlik nisbəti olduqca yüksəkdir. Yəni əlverişsiz hava şərtləti xoşbəxtliklərinə təsir etmir. Bu xoşbəxtliyin mənbəyi yüksək firavanlıq və iqtisadi inkişafdan qaynaqlansa da, vəziyyətə təsir edən bir çox amil var.

Ən maraqlı otellər
Turizm   ⁄   13.12.2019   ⁄   2133  baxış

Dünyanın ən maraqlı otelləri

Yeni bir yer araşdırarkən, səyahətçinin qaldığı yer ziyarət etdiyi yerlər qədər vacibdir. Çox vaxt qiymət, məkan və gözəlliyə görə yaşayış yeri seçirik. Yaxşı, otel özü fərqli bir təcrübədirsə nə etməli?

Turizm   ⁄   06.12.2019   ⁄   9695  baxış

Dünyanın 10 ən soyuq yeri

Mülayim hava bir çox insanın xəyalı ikən həddindən artıq isti və soyuq dünyann bir reallığıdır. Xüsusilə şimal və cənub qütb bölgələrinə yaxınlaşdıqca, soyuq hava təsirini daha çox hiss elətdirərkən planetimizin ucqar bölgələri bu soyuqdan öz paylarını alırlar.

Turizm   ⁄   19.11.2019   ⁄   1902  baxış

Arktikada ən qalın buz sürətlə əriyir

Dünyanın getdikcə isinməyə davam etməsi, iqlim dəyişikliyini gətirir. Yeni bir araşdırmaya görə, Şimal Buzlu dənizdə yerləşən ən qalın buz kütləsi,Arktikadakı digər buzlardan iki qat sürətli əriyir.

Turizm   ⁄   05.11.2019   ⁄   2284  baxış

Dünyanın ən təhlükəli 10 ölkəsi

İqtisadiyyat və Sülh İnstitutu dünyanın ən təhlükəli ölkələri hesabatını bu il də açıqladı. Hesabat 2019-cu ilin ən təhlükəli ölkələrini vətəndaş müharibəsi, quraqlıq, terror və silahlanma kimi parametrlərə görə sıralayır.

Reklam

Son yazılar

Google Developers Group Games
Biznes və texnologiya   ⁄   24.05.2021   ⁄   1447  baxış

Google şirkətinin oyun sahəsindəki yeni brendi “Google Developers Group Games”-in dünyadakı 3-cü mərkəzi Bakıda açıldı.

Pandemiya dövrünün böyük təsiri ilə qlobal oyun sənayesində güclü sıçrayış oldu və oyun sektorunda fəaliyyət göstərən şirkətlərin illik gəlirləri film və musiqi sənayesini geridə qoydu. Dünyanın bir çox böyük şirkətləri: […]

Biznes və texnologiya   ⁄   05.04.2021   ⁄   1133  baxış

Şimali Koreyanın LG şirkəti smartfon istehsalını dayandırdı

Şimali Koreyanın LG şirkəti zərərlə işləyən mobil telefonlar istiqamətini tam ləğv edir. Buna səbəb kimi bazarda yüksək rəqabət şəraiti göstərilib.

Biznes və texnologiya   ⁄   25.01.2021   ⁄   1726  baxış

Global Game Jam Azerbaijan 2021

27 – 31 yanvar tarixlərinlərində eyni anda 200 – ə yaxın ölkədə təşkil edilən Global Game Jam Azərbaycanda da baş tutacaq. Jam pandemiya səbəbindən online keçiriləcək. Tədbirin əsas məqsədi Azərbaycandakı oyun qurucuları cəmiyyətini bir araya gətirmək, inkişaf etdirmək və dünyayla birləşdirməkdir. Azərbaycanda ilk dəfə Global Game Jam Azərbaycan Online keçirilir.

Həyat tərzi   ⁄   26.10.2020   ⁄   4060  baxış

Darçının insan orqanizmasına faydaları

Darçın çox dadlı ədviyyatdır. Darçın, elmi olaraq Cinnamomum olaraq bilinən ağacların daxili qabığından hazırlanmış bir ədviyyatdır. İki əsas darçın növü var: Seylon darçını: “Həqiqi” darçın kimi də tanınır, digəri Cassia darçındır. Bu gün daha çox yayılmış və insanların “darçın”  olaraq adlandırdığları növdür.

Darçın tozu
Həyat tərzi   ⁄   15.10.2020   ⁄   5381  baxış

Darçının faydaları nədir?

Çin təbabətində ənənəvi bir dərman olaraq istifadə edilən darçının həzm və mədə problemlərinə faydası olduğu bilinir. Bir çox xəstəlik üçün faydalı olan bu qida mütləq istehlak edilməlidir. Bəs Darçının faydaları nədir? 

idman-sağlamlıq
Həyat tərzi   ⁄   11.09.2020   ⁄   5154  baxış

Bədənin əzələ kütləsini artırmağın 5 təbii yolu

Əzələ kütlənizi təbii şəkildə artırmaq istəyirsinizsə, məşqlər arasında istirahət etməlisiniz. Bu istirahət dövrü idman qədər vacibdir. Əzələnin inkişafına bu müddət ərzində vaxt verəcəksən.

Turizm   ⁄   04.09.2020   ⁄   2509  baxış

Zürafə Boyunlu Qadınlar

“Zürafə boyunlu” olaraq bilinən dünyanın ən uzun boyunlu qadınları Kayanlar adlı bir xalqın üzvləridir.  Kayan xalqı Cənub-Şərqi Asiyada- Burma və Tayland kimi də bilinən Myanmada yaşayır. Kayan qəbiləsinin üzvləri Qırmızı Karen (Kayah) xalqının bir alt qoludur. Qırmızı Karen xalqının alt qrupu olaraq bilinən Padaunglar, zürafə boyunlu qadınlardan ibarətdir. Padaung sözü Şan dilində “uzun boyun” mənasını verdiyi üçün bu qrup insanlara bu ad verilmişdir.

Biznes və texnologiya   ⁄   04.09.2020   ⁄   2456  baxış

Alimlərə görə yuxu real həyatın davamıdır

Elm adamları 24 min yuxu üzərində tədqiqat apararkən  təəccüblü nəticələr əldə etdilər. Araşdırmalara görə röyalar real həyatımızın davamı ola bilər.

Dis mecunu - flor
Həyat tərzi   ⁄   04.09.2020   ⁄   2777  baxış

Diş məcunundakı flor zərərlidir yoxsa faydalıdır?

Flor diş çürüklərinin qarşısını almaqda böyük əhəmiyyətə sahibdir. Diş pastasının işini müzakirə etmədən əvvəl diş çürüməsinin necə baş verdiyini izah edək.

Balıq yağının faydaları
Həyat tərzi   ⁄   10.07.2020   ⁄   3389  baxış

Balıq yağının faydaları

Balıq yağının faydaları nələrdir? Balıq yağı ən çox hansı balıqda olur? Balıq yağı əlavələrinin tərkib hissəsi nələrdir?