Uşaqlarda allergiyaya ən çox səbəb olan qidalar
Uşaqlıqdakı qida allergiyası bəzən inkişaf prosesində yox olur, bəzən yetkinlik dövründə də davam edir. Bəs, hansı qidalar allergiyaya daha çox səbəb olur? Qida allergiyası hansı şikayətlərə yol açır? Qida allergiyası diaqnozu necə qoyulur? Qida allergiyası necə müalicə olunur?
Qida allergiyasında şikayətlər, immunitet sistemimiz qidalardakı zülalları “təhlükə” kimi qəbul etdikdə və anormal reaksiya verdikdə ortaya çıxır. Qida allergiyasının tez-tez körpəlikdə və uşaqlıqda görülməsinə baxmayaraq, yetkinlik dövründə də ortaya çıxa bilər. Qida allergiyası bütün dünyada artır və ictimai sağlamlıq problemi olaraq görülür. Tədqiqatın nəticələrinə görə, qida allergiyası böyüklərdə 3 faiz, uşaqlarda isə 6 faiz görülür. 170-ə qədər qidanın allergiyaya səbəb olduğu bilinir. Qida allergiyasına ən tez səbəb olan qidaların başında inək südü, yumurta, qoz-fındıq, quru yemişlər, yer fıstığı, soya, buğda, balıq, qabıqlı dəniz məhsulları və daha nadir olaraq da mərcimək, susam, qırmızı ət gəlir.
Qida allergiyasının simptomlar nələrdir?
Qida alerjisi iki şəkildə simptomlar verir. Daha çox rast gəlinən “erkən növ qida allergiyası” nda şikayətlər qida istehlakından sonrakı ilk iki saatda meydana gəlir. Qaşınma, qızartı, dil və dodaq şişməsi, nəfəs darlığı, öskürək, göyərmə, ürəkbulanma, qusma, aşağı qan təzyiqi və halsızlıq kimi şikayətlərə səbəb olur. Qida allergiyalarının ən ciddi reaksiyası ölümcül ola biləcək “allergiya şoku”dur. Gec tipli qida allergiyasında tez-tez rast gəldiyimiz şikayətlər xüsusilə 6 aydan balaca ana südü ilə qidalanan körpələrdəki simptomlardır. qanlı, selikli şişkin və yaşıl rəngli defekasiya, şiddətli qaz ağrısı, qarın ətrafındakı qızartı, həmçinin qolların ön qollarında, diz, yanaq, qulaq, boyun və sinə arxasında görünən qaşınma, allergik ekzemalardır.
Qida allergiyasına necə diaqnoz qoyulur?
Qida allergiyası diaqnozunda ən vacib addım xəstənin şikayətlərini bilməkdir. Daha sonra dəridən və qandan götürülən allergiya testləri və “qida qarşılaşdırma testləri” istifadə olunan metodlardır.
Xəstənin allergiyası olan qidalardan qaçınmaq allergik reaksiyaların qarşısını almaq və müalicə etmək üçün yeganə yoldur. Qida allergiyası olan xəstələrdə meydana gələn yüngül reaksiyalarda allergiya siropları, allergik şok kimi ağır reaksiyalarda, adrenalin iynələri istifadə edilməlidir.
Allergiya bir ömür boyu davam edirmi?
Bəzi qidalara allergiya zamanla yaxşılaşmağa meyllidir. İnək südü və yumurta kimi qidalarla əlaqəli allergiya yaşdan asılı olaraq keçə bilər. Fıstıq, balıq, qabıqlı balıq və fındıq alerjisi uzun illər və ya hətta ömür boyu davam edə bilər
